Jakie masz pytanie?

lub

Czy to prawda, że powtarzanie jakiejś informacji przez znajomego sprawia, że osoba zaczyna ją przyjmować za prawdę, nawet jeśli jest to najbardziej niedorzeczne, a to, czego nie usłyszy bezpośrednio, dopowie sobie sama? Czy da się temu zapobiec?

efekt iluzji prawdy krytyczne myślenie w praktyce jak unikać dezinformacji
avatar

Gość (5.172.*.*)



Odpowiedź:

To, o czym wspominasz, to zjawisko znane w psychologii jako „efekt iluzji prawdy” (ang. truth effect) oraz „efekt fałszywej konsensusu” (ang. false consensus effect). Są to interesujące mechanizmy, które mogą wpływać na nasze postrzeganie rzeczywistości i to, jak przetwarzamy informacje.

Efekt iluzji prawdy

Efekt iluzji prawdy polega na tym, że jesteśmy bardziej skłonni uwierzyć w informacje, które są nam wielokrotnie powtarzane, niezależnie od ich prawdziwości. Dzieje się tak, ponieważ nasz mózg ma tendencję do uznawania za prawdziwe to, co jest znane i znajome. W kontekście społecznym, jeśli znajomy często powtarza jakąś informację, istnieje szansa, że zaczniemy ją przyjmować za prawdę, nawet jeśli jest ona absurdalna.

Efekt fałszywej konsensusu

Z kolei efekt fałszywej konsensusu polega na tym, że ludzie mają tendencję do przeceniania stopnia, w jakim inni podzielają ich poglądy i przekonania. Oznacza to, że jeśli mamy pewne przekonanie, możemy zakładać, że inni myślą podobnie, nawet jeśli nie mamy na to dowodów. Może to prowadzić do sytuacji, w której sami dopowiadamy sobie brakujące elementy informacji, dostosowując je do naszych oczekiwań.

Jak się przed tym bronić?

  1. Krytyczne myślenie: Zawsze staraj się analizować informacje, które do Ciebie docierają. Zastanów się, jakie są źródła tych informacji i czy są one wiarygodne.

  2. Weryfikacja faktów: Zanim uznasz coś za prawdę, sprawdź to w kilku niezależnych źródłach. To szczególnie ważne w dobie internetu, gdzie fałszywe informacje mogą szybko się rozprzestrzeniać.

  3. Świadomość własnych uprzedzeń: Zrozumienie własnych uprzedzeń i tendencji do przyjmowania pewnych informacji za prawdę może pomóc w bardziej obiektywnym przetwarzaniu informacji.

  4. Otwarta komunikacja: Rozmawiaj z innymi, którzy mogą mieć inne poglądy. To może pomóc w zrozumieniu różnych perspektyw i uniknięciu fałszywego konsensusu.

  5. Edukacja medialna: Nauka o tym, jak działa media i jak są tworzone wiadomości, może pomóc w lepszym zrozumieniu, jakie informacje są rzetelne.

Zjawiska te są fascynującym przykładem tego, jak nasz umysł działa i jak możemy być podatni na wpływy zewnętrzne. Świadomość ich istnienia to pierwszy krok do tego, aby lepiej radzić sobie z dezinformacją i podejmować bardziej świadome decyzje.

Podziel się z innymi: