Historia podziału administracyjnego Polski, w tym województw i powiatów, jest złożona i dynamiczna, odzwierciedlająca zmienne granice, zmiany polityczne i administracyjne na przestrzeni wieków. Oto krótki przegląd kluczowych momentów w historii podziału administracyjnego Polski:

Średniowiecze i I Rzeczpospolita

1. Wczesne średniowiecze: Polska była podzielona na tzw. "ziemie" i "kasztelanie".
2. XIV-XV wiek: Za panowania Kazimierza Wielkiego zaczęły się formować pierwsze województwa. Powstały m.in. województwa krakowskie, sandomierskie, poznańskie.
3. I Rzeczpospolita (1569-1795): Polska była podzielona na województwa, ziemie i powiaty. Województwa były dużymi jednostkami administracyjnymi, które dzieliły się na powiaty.

Zaborcy i okres porozbiorowy (1795-1918)

1. Okres zaborów: Po trzech rozbiorach Polski (1772, 1793, 1795), terytorium Polski zostało podzielone między Austrię, Prusy i Rosję. Każdy z zaborców wprowadził własny podział administracyjny.
   • Prusy: Wprowadzono rejencje i powiaty.
   • Austria: Utworzono cyrkuły.
   • Rosja: Wprowadzono gubernie i powiaty.

II Rzeczpospolita (1918-1939)

1. 1918-1921: Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, Polska przejęła różne systemy administracyjne od zaborców, co wymagało unifikacji.
2. 1938: Polska była podzielona na 16 województw, które dzieliły się na powiaty.

II wojna światowa (1939-1945)

1. Okupacja niemiecka i sowiecka: Podział administracyjny Polski został zmieniony przez okupantów. Niemcy utworzyli Generalne Gubernatorstwo, a ZSRR włączył wschodnie tereny Polski do Białoruskiej i Ukraińskiej SRR.

PRL (1945-1989)

1. 1946-1950: Polska była podzielona na 14 województw (później 17) oraz miasta wydzielone (Warszawa, Łódź, Kraków).
2. 1975: Reforma administracyjna wprowadziła 49 małych województw, likwidując powiaty.

III Rzeczpospolita (od 1989)

1. 1999: Wprowadzono nowy trójstopniowy podział administracyjny. Polska została podzielona na 16 województw, które dzielą się na powiaty (380 powiatów, w tym 66 miast na prawach powiatu) i gminy.

Współczesność

Obecnie Polska jest podzielona na:

• 16 województw: Największe jednostki administracyjne, zarządzane przez wojewodów i sejmiki wojewódzkie.
• 380 powiatów: Pośrednie jednostki administracyjne, w tym powiaty ziemskie i grodzkie (miasta na prawach powiatu).
• 2477 gmin: Najmniejsze jednostki administracyjne, które mogą być miejskie, wiejskie lub miejsko-wiejskie.

Podsumowanie

Historia podziału administracyjnego Polski jest ściśle związana z jej burzliwą historią polityczną i geograficzną. Wielokrotne zmiany granic, systemów administracyjnych i reformy mające na celu dostosowanie struktury administracyjnej do aktualnych potrzeb społecznych i politycznych kształtowały obecny podział na województwa, powiaty i gminy.