Jim Carrey to postać, która w Hollywood budzi skrajne emocje, a jego kariera jest idealnym przykładem artysty o dwóch obliczach. Z jednej strony jest niekwestionowanym królem komedii fizycznej, z drugiej – aktorem dramatycznym, który udowodnił, że potrafi poruszyć najgłębsze struny ludzkiej wrażliwości. Osiągnięcia Carreya są równie spektakularne, jak i kontrowersyjne, co czyni go jednym z najbardziej fascynujących i dyskutowanych artystów swojego pokolenia.

Pochwały: geniusz komedii i mistrz dramatu

Największe pochwały, jakie zbiera Jim Carrey, wynikają z jego niezwykłej wszechstronności i odwagi w podejmowaniu ról, które zrywają z jego wizerunkiem "błazna".

Przełom dramatyczny: role, które zdefiniowały jego talent

Krytycy i widzowie są zgodni, że Carrey osiągnął artystyczny szczyt, gdy odważył się porzucić swoje charakterystyczne miny na rzecz głębokich, złożonych postaci.

• "Truman Show" (1998): Ta rola jest często wymieniana jako punkt zwrotny w jego karierze. Carrey zagrał Trumana, nieświadomego bohatera reality show, z subtelnością i wrażliwością, które przyniosły mu Złoty Glob dla najlepszego aktora w dramacie. Krytycy chwalili go za umiejętność przekazania wewnętrznego bólu i zagubienia postaci, co było całkowitym odejściem od jego dotychczasowego, hiperaktywnego stylu.
• "Człowiek z księżyca" (1999): Rola komika Andy’ego Kaufmana to popis aktorskiego kunsztu i metody. Carrey całkowicie zanurzył się w postać, co zostało nagrodzone kolejnym Złotym Globem. Doceniono jego zdolność do uchwycenia złożoności i ekscentryczności Kaufmana, co wymagało zarówno komediowego wyczucia, jak i dramatycznej powagi.
• "Zakochany bez pamięci" (2004): W tym filmie Carrey stworzył jedną z najbardziej poruszających i subtelnych kreacji w swojej karierze. Rola Joela Barisha, który próbuje wymazać wspomnienia o swojej byłej dziewczynie, zyskała uznanie za autentyczność i emocjonalną głębię. Film ten jest często uznawany za arcydzieło, a jego występ za dowód, że jest aktorem z ogromnym, niewykorzystanym potencjałem dramatycznym.
• "Kidding" (serial, 2018–2020): W późniejszej fazie kariery Carrey powrócił do formy w serialu, grając Jeffa, gospodarza programu dla dzieci, który zmaga się z osobistą tragedią. Krytyka doceniła ten występ za idealne połączenie jego komediowego talentu z mrocznym, dramatycznym wątkiem.

Geniusz komedii fizycznej

Mimo uznania dla ról dramatycznych, Carrey jest chwalony przederowszystkim za to, co uczyniło go gwiazdą: unikalny, hiperaktywny i plastyczny styl komediowy.

• Niezrównana mimika: Jego twarz i ciało są często opisywane jako "ludzka kreskówka" lub "gumowa twarz". W filmach takich jak "Maska," "Ace Ventura: Psi detektyw" czy "Kłamca, kłamca" Carrey wykorzystywał swoją niezwykłą plastyczność do granic możliwości, tworząc postacie, które są natychmiast rozpoznawalne i nie do podrobienia.
• Sukces kasowy: Filmy z jego udziałem w latach 90. i na początku XXI wieku regularnie stawały się hitami kasowymi, co ugruntowało jego pozycję jako jednego z najlepiej opłacanych i najbardziej wpływowych komików w historii kina.

Krytyka: przesada, kontrowersje i odejście od Hollywood

Krytyka Jima Carreya jest równie zróżnicowana, jak jego role, i dotyczy zarówno jego stylu aktorskiego, jak i późniejszego wizerunku publicznego.

Dwuznaczność przesady w komedii

To, co dla jednych jest geniuszem, dla innych bywa zarzutem.

• Zarzut "przeaktorzenia": Wiele osób, w tym część krytyków, zarzuca Carreyowi, zwłaszcza w jego wczesnych komediach (np. "Ace Ventura," "Głupi i głupszy"), nadmierne, wręcz groteskowe i przesadzone aktorstwo. Ten styl jest określany jako "humor najniższych lotów" lub "debilne miny" , które mają maskować brak głębszego talentu.
• Ograniczenie do typu: Przez lata Carrey był zaszufladkowany jako aktor, który potrafi grać tylko jeden rodzaj postaci: głośnego, ekscentrycznego i histerycznego komika. Dopiero role dramatyczne pozwoliły mu przełamać ten stereotyp.

Nieudane role i kontrowersyjne wybory

Nie wszystkie próby Jima Carreya spotkały się z uznaniem.

• "Prawdziwe zbrodnie" (2016): Ten film jest często wymieniany jako jeden z najgorszych w jego filmografii . Krytyka zarzucała mu nieudolne wykonanie, a sam Carrey, grający polskiego oficera Tadka Pietrzaka, wyglądał na "zmęczonego" i nie do końca zaangażowanego w projekt .
• Wczesne komedie jako "ciemna plama": Niektórzy fani jego dramatycznych ról uważają kultowe komedie, takie jak "Maska" czy "Ace Ventura," za "ciemne plamy" na jego filmografii, preferując, by skupił się wyłącznie na poważniejszych projektach .

Kontrowersje pozaekranowe i "przebudzenie duchowe"

W ostatnich latach Carrey stał się również przedmiotem krytyki i publicznej dyskusji ze względu na swoje zachowanie i wypowiedzi poza planem filmowym.

• Odejście od Hollywood: Aktor częściowo wycofał się z życia publicznego i aktorstwa, co było szeroko komentowane. Jego odejście jest często wiązane z latami depresji, dramatycznymi wydarzeniami w życiu prywatnym i ogólnym kryzysem .
• Wypowiedzi filozoficzne: Jim Carrey wzbudził kontrowersje swoimi publicznymi wypowiedziami na temat duchowości, świadomości i iluzoryczności świata (np. podczas New York Fashion Week), mówiąc, że "ty nie istniejesz, ja nie istnieję, to wszystko jest jeden wielki żart" . Te wypowiedzi były przez część mediów i publiczności odbierane jako dziwactwa, a nawet sugerowano, że "oszalał" . Inni jednak chwalili go za odwagę w poruszaniu tematów duchowych i filozoficznych w mainstreamie .
• Życie prywatne: Media często koncentrowały się na jego burzliwym życiu osobistym, w tym na skandalu związanym ze śmiercią jego byłej partnerki, co dodatkowo obciążyło jego wizerunek publiczny i stało się tematem wielu biograficznych analiz .

Podsumowując, Jim Carrey jest chwalony za niezrównany talent komediowy i zdolność do głębokich, dramatycznych transformacji, które udowodnił w filmach takich jak "Truman Show" czy "Zakochany bez pamięci." Krytykowany jest natomiast za przesadę i brak subtelności w niektórych komediach oraz za kontrowersyjne wypowiedzi i odejście od tradycyjnego wizerunku gwiazdy Hollywood w późniejszej fazie kariery. Jego kariera to ciągła walka o akceptację obu jego artystycznych oblicz.