Oczywiście, że tak! Słuch absolutny, znany również jako słuch doskonały (perfect pitch), to rzadka, ale udokumentowana zdolność, którą posiadało i posiada wiele osób na całym świecie. Nie jest to mit, lecz specyficzny sposób przetwarzania informacji dźwiękowych przez mózg, pozwalający na identyfikację i nazwanie wysokości dowolnego dźwięku bez potrzeby porównywania go z dźwiękiem wzorcowym .

Zdolność ta jest często porównywana do rozpoznawania kolorów . Tak jak większość z nas potrafi natychmiast nazwać kolor czerwony, tak osoba ze słuchem absolutnym słyszy dźwięk i od razu wie, że jest to na przykład C# lub F .

Czym jest słuch absolutny w praktyce?

Słuch absolutny to umiejętność trwałego zapamiętywania absolutnej wysokości dźwięków . Osoby obdarzone tym talentem potrafią bezbłędnie rozpoznać wysokość dźwięku z dokładnością do półtonu . Wyróżnia się dwa główne typy tej zdolności:

1. Słuch absolutny bierny: Osoba potrafi rozpoznać i nazwać wysokość słyszanego dźwięku .
2. Słuch absolutny czynny: Oprócz rozpoznawania, osoba potrafi także wytworzyć dany dźwięk, na przykład śpiewając go lub grając na instrumencie .

Choć słuch absolutny jest niezwykle ceniony w środowisku muzycznym, nie jest tożsamy z talentem muzycznym czy ogólną muzykalnością . Wielu wybitnych muzyków nie posiada tej zdolności, a jednocześnie zdarzają się osoby ze słuchem absolutnym, które nie wykazują szczególnych zdolności do gry na instrumentach . Jest to raczej specyficzny sposób percepcji dźwięków, który może być ogromnym ułatwieniem w karierze muzycznej, zwłaszcza dla instrumentalistów grających na instrumentach smyczkowych czy stroicieli fortepianów .

Kto miał słuch absolutny? Przykłady historyczne i współczesne

Historia muzyki jest pełna geniuszy, którym przypisuje się posiadanie słuchu absolutnego. Choć w przypadku postaci żyjących setki lat temu trudno o stuprocentową, naukową weryfikację, liczne anegdoty i relacje współczesnych potwierdzają ich niezwykłe umiejętności.

Wielcy kompozytorzy

• Wolfgang Amadeus Mozart: Uważany za jednego z najbardziej znanych posiadaczy słuchu absolutnego. Już jako mały chłopiec miał potrafić rozpoznać z daleka dźwięki produkowane przez różnorodne instrumenty . Krąży legenda, że po jednokrotnym wysłuchaniu skomplikowanego utworu chóralnego był w stanie go zapisać .
• Ludwig van Beethoven: Jemu również przypisuje się posiadanie słuchu absolutnego .
• Fryderyk Chopin: Choć nie jest to tak powszechnie cytowane jak w przypadku Mozarta, wielu badaczy uważa, że polski kompozytor również posiadał tę zdolność.

Warto zauważyć, że inni wielcy kompozytorzy, tacy jak Johannes Brahms czy Richard Wagner, posługiwali się słuchem relatywnym, co dowodzi, że brak słuchu absolutnego nie przekreśla kariery muzycznej .

Współcześni muzycy i artyści

Wśród współczesnych artystów, posiadanie słuchu absolutnego jest często potwierdzane w wywiadach i testach:

• Charlie Puth: Amerykański piosenkarz i autor tekstów, który publicznie mówił o swojej zdolności .
• Mariah Carey: Choć często kojarzona głównie z niezwykłą skalą głosu, jej słuch absolutny jest również często wymieniany.
• Jimi Hendrix: Legendarny gitarzysta rockowy, któremu przypisuje się tę zdolność, co pomagało mu w improwizacji i grze bez nut.

Rzadkość i geneza zjawiska

Słuch absolutny jest zjawiskiem niezwykle rzadkim. Szacuje się, że posiada go zaledwie jedna osoba na 10 000 w populacji ogólnej .

Naukowcy od lat badają genezę tej zdolności, a obecne teorie łączą ze sobą czynniki genetyczne i środowiskowe .

Rola genów i języka

Badania sugerują, że za słuch absolutny mogą odpowiadać określone geny . Co ciekawe, zdolność ta występuje znacznie częściej wśród osób, które posługują się językami tonalnymi, takimi jak mandaryński czy wietnamski . W tych językach wysokość dźwięku (ton) ma funkcję dystynktywną i decyduje o znaczeniu słowa, co może sprzyjać rozwojowi specyficznych ścieżek neurologicznych w mózgu odpowiedzialnych za percepcję wysokości dźwięku .

Wczesny trening muzyczny – klucz do rozwoju

Najczęściej słuch absolutny rozwija się we wczesnym dzieciństwie, zwłaszcza gdy nauka muzyki rozpoczyna się przed siódmym rokiem życia . Istnieje teoria, że każde dziecko rodzi się z potencjałem do słuchu absolutnego, ale jeśli ta umiejętność nie jest rozwijana i ćwiczona (np. poprzez nazywanie dźwięków), może z czasem zaniknąć . Wczesne i intensywne obcowanie z muzyką stymuluje rozwój kory słuchowej i pogłębia tę zdolność .

Podsumowując, słuch absolutny jest realną i fascynującą zdolnością, która wyróżniała i nadal wyróżnia wielu wybitnych muzyków oraz osoby niezwiązane z tą dziedziną. To unikalny dar, będący wynikiem złożonej interakcji predyspozycji genetycznych i wczesnej edukacji muzycznej.