W Kościele katolickim kolory szat liturgicznych nie są przypadkowe – stanowią one głęboki symbol, który ma za zadanie uzewnętrzniać charakter sprawowanych obrzędów oraz wyrażać dynamikę całego roku liturgicznego. Wśród barw, które kapłan zakłada podczas Mszy Świętej i innych nabożeństw, zieleń jest kolorem dominującym, natomiast niebieski ma status wyjątkowy, związany z tradycją regionalną.

Kiedy ksiądz używa zielonych szat liturgicznych?

Kolor zielony w liturgii symbolizuje przede wszystkim nadzieję, życie, młodość oraz odrodzenie. Jest to także znak Bożego Miłosierdzia i duchowego wzrostu.

Zielone szaty liturgiczne są używane w Okresie Zwykłym.

Okres Zwykły (zwany również Czasem Zwykłym) to najdłuższy okres w roku liturgicznym Kościoła katolickiego. Dzieli się on na dwie części:

1. Pierwsza część: Rozpoczyna się po Uroczystości Chrztu Pańskiego (zakończenie Okresu Narodzenia Pańskiego), a kończy we wtorek przed Środą Popielcową (początek Wielkiego Postu).
2. Druga część: Rozpoczyna się w poniedziałek po Uroczystości Zesłania Ducha Świętego (zakończenie Okresu Wielkanocnego), a kończy w sobotę przed I Niedzielą Adwentu (początek nowego roku liturgicznego).

Zielone szaty są zatem używane we wszystkie niedziele i dni powszednie Okresu Zwykłego, chyba że w dany dzień przypada jakieś święto lub wspomnienie, które ma przypisany inny kolor liturgiczny (np. biały, czerwony, czy fioletowy) .

Zieleń jest kolorem najczęściej spotykanym w kościele, ponieważ Okres Zwykły stanowi największą część kalendarza liturgicznego . W tym czasie Kościół zachęca wiernych do kontemplacji i refleksji nad codziennym życiem duchowym, a zieleń odzwierciedla cykl wzrostu i codzienności życia z Bogiem .

Kiedy ksiądz używa niebieskich szat liturgicznych?

Kolor niebieski (często określany jako błękit maryjny) ma w Kościele katolickim status wyjątkowy i nie należy do podstawowego kanonu sześciu kolorów liturgicznych, które są regulowane przez Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego (biały, czerwony, zielony, fioletowy, czarny i różowy) .

Niebieskie szaty liturgiczne mogą być używane podczas nabożeństw poświęconych Najświętszej Maryi Pannie.

Stosowanie niebieskiego koloru w liturgii jest związane z regionalnym kultem i tradycją lokalną, a nie z powszechnym prawem kościelnym .

Status prawny koloru niebieskiego

Zgodnie z prawem Kościoła katolickiego obrządku rzymskiego (łacińskiego), kolor niebieski nie jest kolorem obowiązkowym ani standardowym. Jest to jednak kolor, który może być stosowany w niektórych krajach, gdzie tradycja kultu maryjnego jest szczególnie silna.

• Zezwolenie Episkopatu: Stosowanie koloru niebieskiego (błękitu maryjnego) zamiast białego w święta maryjne jest możliwe, ale tylko za pozwoleniem episkopatu danego kraju .
• Tradycja regionalna: Niebieski jest szczególnie popularny w krajach o silnej kulturze hiszpańskiej lub portugalskiej, gdzie jest używany podczas celebracji Najświętszej Maryi Panny .

W Polsce niebieskie szaty liturgiczne są rzadko spotykane i ich użycie w święta maryjne jest praktyką, która wykracza poza ogólne przepisy liturgiczne, choć bywa tolerowana w ramach lokalnych zwyczajów, zwłaszcza w sanktuariach maryjnych. Oficjalnie w święta i wspomnienia Najświętszej Maryi Panny używa się koloru białego, który symbolizuje czystość, radość i światło .

Podsumowanie kolorystyki szat liturgicznych

Warto pamiętać, że każdy kolor ma swoje symboliczne znaczenie i jest przypisany do konkretnego okresu lub uroczystości:

Dzięki tej symbolice, kolory szat liturgicznych stają się dla wiernych wizualnym przewodnikiem po zawiłościach roku liturgicznego, pomagając im lepiej zrozumieć i przeżyć istotę danego nabożeństwa.