Pytanie o to, czy brak ukończenia Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) kompromituje Polskę, opiera się na fałszywej przesłance dotyczącej polskiej infrastruktury lotniskowej. Polska, wbrew tezie, posiada rozbudowaną sieć portów lotniczych, które obsługują ruch międzynarodowy, a nie jest „krajem bez żadnego ukończonego międzynarodowego lotniska”.

W Polsce funkcjonuje obecnie kilkanaście portów lotniczych, które mają status międzynarodowy i obsługują regularne połączenia zagraniczne. Najważniejsze z nich to Lotnisko Chopina w Warszawie (WAW), Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków-Balice (KRK) oraz Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy (GDN) . W 2023 roku polskie lotniska obsłużyły łącznie ponad 50 milionów pasażerów .

Rzeczywisty problem i źródło argumentów za koniecznością budowy CPK nie leży zatem w braku lotnisk międzynarodowych, ale w braku centralnego, dużego, konkurencyjnego węzła przesiadkowego (hubu) na miarę europejskich potęg. Właśnie to, a nie istnienie lotnisk regionalnych, jest kluczem do zrozumienia debaty o CPK i potencjalnej "kompromitacji".

Dlaczego brak CPK jest postrzegany jako kompromitacja?

Argumenty zwolenników CPK, którzy uważają, że rezygnacja z projektu osłabi pozycję Polski, koncentrują się na trzech kluczowych obszarach: ograniczona przepustowość, utrata roli regionalnego lidera oraz strategiczne zacofanie.

Ograniczona przepustowość i brak prawdziwego hubu

Obecnie największym i najważniejszym polskim portem lotniczym jest Lotnisko Chopina w Warszawie (WAW), które pełni funkcję głównego węzła przesiadkowego dla narodowego przewoźnika, PLL LOT . Problem polega na tym, że Lotnisko Chopina osiągnęło już granice swojej przepustowości. W 2024 roku odnotowano rekordowe wyniki, a dynamika wzrostu ruchu lotniczego w Polsce jest jedną z najwyższych w Unii Europejskiej .

Ograniczenia infrastrukturalne WAW (brak możliwości dalszej rozbudowy ze względu na położenie w granicach miasta) sprawiają, że port ten nie jest w stanie obsłużyć pełnego potencjału popytu ze strony przewoźników i pasażerów . W efekcie:

1. Brak możliwości rozwoju LOT-u: Narodowy przewoźnik, PLL LOT, nie może w pełni rozwinąć swojej siatki połączeń dalekodystansowych, ponieważ nie ma wystarczającej liczby slotów (czasów na starty i lądowania) na Lotnisku Chopina.
2. Utrata pasażerów transferowych: Pasażerowie z regionu Europy Środkowo-Wschodniej (CEE), którzy mogliby przesiadać się w Polsce, są zmuszeni korzystać z większych hubów w Europie Zachodniej (np. Frankfurt, Amsterdam, Paryż) lub na Bliskim Wschodzie (np. Stambuł, Dubaj).
3. Brak globalnej konkurencyjności: Lotnisko Chopina plasuje się na około 31. miejscu w Europie pod względem wielkości. CPK, zgodnie z prognozami IATA, miał szansę stać się 12. największym lotniskiem w Europie, co jest skokiem jakościowym dla pozycji Polski na arenie międzynarodowej .

Brak CPK oznacza, że Polska pozostaje przy infrastrukturze, która jest zbyt mała, aby sprostać rosnącemu popytowi i konkurować z największymi centrami przesiadkowymi, stając się jedynie peryferyjnym graczem w europejskim systemie transportu lotniczego .

Utrata pozycji lidera regionalnego i strategiczne zacofanie

Centralny Port Komunikacyjny to nie tylko lotnisko, ale zintegrowany, multimodalny węzeł transportowy, łączący transport lotniczy z Koleją Dużych Prędkości (KDP) .

1. Integracja z KDP: Planowany system KDP (program „Polska w 100 minut”) miał połączyć Warszawę, CPK, Łódź, Wrocław i Poznań, skracając czas podróży do stolicy do około 100 minut z większości dużych miast . Brak CPK oznacza opóźnienie lub rezygnację z budowy kluczowego elementu tej sieci, co negatywnie wpływa na mobilność obywateli i spójność transportową kraju.
2. Rola geopolityczna: CPK miał pełnić funkcję "bramy" dla regionu CEE, wzmacniając pozycję Polski jako centrum logistycznego i transportowego. W dobie globalizacji i rosnącej roli transportu lotniczego, posiadanie dużego hubu jest kluczowe dla rozwoju gospodarczego . Według prognoz, otwarcie CPK mogło przełożyć się na wzrost PKB kraju o 0,5% .
3. Ryzyko marginalizacji: Wiele krajów, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie (Dubaj, Katar, Arabia Saudyjska), inwestuje ogromne środki w budowę i rozbudowę swoich hubów lotniczych, uznając je za klucz do rozwoju gospodarczego . Rezygnacja z CPK może utrwalić pozycję Polski jako kraju, do którego się doleci (loty typu point-to-point), a nie jako miejsca, w którym się przesiada, co ma fundamentalne znaczenie dla biznesu, turystyki i handlu .

Podsumowanie: Kompromitacja czy utracona szansa?

Stwierdzenie, że brak CPK "kompromituje Polskę" jest mocnym, publicystycznym sformułowaniem. Prawdziwe jest to, że Polska ma ukończone międzynarodowe lotniska, które obsługują ruch pasażerski .

Jednakże, z perspektywy ambicji bycia regionalnym liderem i posiadania infrastruktury na miarę największych państw UE, brak CPK oznacza utratę historycznej szansy na:

• Przekroczenie bariery przepustowości głównego lotniska (WAW).
• Stworzenie zintegrowanego, multimodalnego węzła transportowego (lotnisko + KDP).
• Umocnienie pozycji PLL LOT i polskiej gospodarki w globalnym ruchu lotniczym.
• Wyrwanie się z roli peryferii i stanie się kluczowym punktem przesiadkowym w Europie Środkowej.

Brak CPK nie kompromituje Polski w sensie posiadania infrastruktury lotniskowej, ale kompromituje ją w kontekście strategicznej wizji rozwoju i zdolności do realizacji megaprojektów, które są niezbędne do konkurowania z największymi hubami w Europie Zachodniej i na świecie. Jeśli projekt zostanie porzucony, Polska pozostanie z infrastrukturą, która, choć działa, jest niewystarczająca do pełnego wykorzystania potencjału gospodarczego i geopolitycznego kraju.