Pogląd, zgodnie z którym Ukraina powinna być neutralnym państwem buforowym między NATO a Rosją, jest stanowiskiem, które było wielokrotnie wyrażane przez Janusza Korwina-Mikke, a także przez Kreml i niektórych polityków o prorosyjskich sympatiach, takich jak premier Węgier Viktor Orbán.

Jednakże nie ma żadnych dowodów ani oficjalnych komunikatów, które by wskazywały, że NATO lub bogate kraje Europy Zachodniej pochwaliły lub oficjalnie poparły tę konkretną tezę Janusza Korwina-Mikke.

Oficjalne stanowisko Sojuszu Północnoatlantyckiego i większości czołowych państw europejskich jest diametralnie sprzeczne z koncepcją narzucenia Ukrainie neutralności jako strefy buforowej.

Oficjalne stanowisko NATO i Europy Zachodniej

1. Prawo Ukrainy do wyboru sojuszy:
   Zarówno NATO, jak i kraje członkowskie, w tym najbogatsze państwa Europy, konsekwentnie podkreślają zasadę, że każde suwerenne państwo ma prawo do samodzielnego decydowania o swojej polityce zagranicznej i sojuszach bezpieczeństwa. Oznacza to, że to Ukraina, a nie Rosja czy jakikolwiek inny podmiot, decyduje, czy chce być neutralna, czy dążyć do członkostwa w sojuszu.
2. Aspiracje do NATO:
   NATO oficjalnie podtrzymuje decyzję ze szczytu w Bukareszcie w 2008 roku, że Ukraina ostatecznie zostanie członkiem Sojuszu. Od czasu pełnoskalowej inwazji Rosji w 2022 roku, wsparcie dla aspiracji Ukrainy i jej integracji euroatlantyckiej jest jeszcze silniejsze, a współpraca została zintensyfikowana.
3. Odrzucenie koncepcji strefy buforowej:
   Koncepcja Ukrainy jako "państwa buforowego" (ang. buffer state) jest postrzegana jako rosyjski postulat mający na celu ograniczenie suwerenności Ukrainy i utworzenie strefy wpływów, co jest sprzeczne z fundamentalnymi wartościami NATO i prawa międzynarodowego. Liderzy NATO wielokrotnie podkreślali, że Rosja nie ma prawa do ustanawiania stref wpływów i kontrolowania swoich sąsiadów.

Kwestia neutralności a bezpieczeństwo

Argument, że sama neutralność nie gwarantuje Ukrainie ochrony przed Rosją i Białorusią, jest kluczowy i poparty faktami historycznymi oraz obecną sytuacją.

• Doświadczenie historyczne: Ukraina, po uzyskaniu niepodległości, przez pewien czas (do 2014 roku) prowadziła politykę, która w praktyce była bliska neutralności lub statusowi poza blokami, a nawet formalnie ogłosiła neutralność w 2010 roku za prezydentury Wiktora Janukowycza. To jednak nie powstrzymało Rosji przed aneksją Krymu w 2014 roku i inwazją na wschodnią Ukrainę, a następnie przed pełnoskalową inwazją w 2022 roku.
• Gwarancje bezpieczeństwa: Neutralność (nawet jeśli byłaby zapisana w konstytucji) nie oferuje gwarancji bezpieczeństwa w postaci Artykułu 5 Traktatu Waszyngtońskiego, który stanowi, że atak na jednego członka NATO jest traktowany jako atak na wszystkich. Jest to najsilniejsza forma gwarancji bezpieczeństwa w Europie.

W kontekście wojny, Ukraina i jej partnerzy szukają obecnie wiarygodnych, prawnie wiążących gwarancji bezpieczeństwa, które miałyby charakter militarny i polityczny, a nie tylko deklaratywny.

Wyjątki i krytyka

Warto odnotować, że teza o neutralności Ukrainy jako buforze pojawia się w dyskursie politycznym, choć jest to stanowisko mniejszościowe i krytykowane przez główny nurt Zachodu:

• Viktor Orbán: Premier Węgier Viktor Orbán zaproponował przekształcenie Ukrainy w neutralną strefę buforową między NATO a Rosją, co spotkało się z ostrą krytyką ekspertów Unii Europejskiej jako działanie podważające jedność UE i sprzyjające Kremlowi.
• Wewnętrzne debaty: W niektórych krajach europejskich (np. w kontekście dyskusji o wysłaniu wojsk na Ukrainę) pojawiają się głosy wzywające do ostrożności, ale nie jest to równoznaczne z poparciem dla tezy Korwina-Mikke o narzuceniu neutralności jako bufora.

Podsumowując, NATO i bogate kraje Europy nie pochwaliły tezy Janusza Korwina-Mikke. Ich oficjalna polityka opiera się na wspieraniu suwerenności Ukrainy, jej prawa do wyboru sojuszy oraz aspiracji do członkostwa w NATO, co jest bezpośrednim zaprzeczeniem koncepcji narzucenia jej statusu neutralnego bufora.