Publikacja artykułu Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA) z 1 marca 2022 roku, zatytułowanego „01.03.2022 1 marca uczciliśmy Żołnierzy Niezłomnych”, wywołała szerokie kontrowersje i falę krytyki, ponieważ została uznana za fundamentalnie niezgodną z ustawową misją i charakterem działania tej instytucji. Krytyka ta koncentrowała się na dwóch głównych aspektach: braku spójności tematycznej z misją antykorupcyjną oraz niestosowności umieszczenia treści historyczno-patriotycznych na stronie służby specjalnej.

Niezgodność z misją antykorupcyjną CBA

Centralne Biuro Antykorupcyjne jest służbą specjalną powołaną na mocy ustawy o CBA z dnia 9 czerwca 2006 roku, której głównym celem jest zwalczanie korupcji w życiu publicznym i gospodarczym, w szczególności w instytucjach państwowych i samorządowych, oraz działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa.

Krytycy argumentowali, że publikacja dotycząca Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, która jest czysto historycznym i ideologicznym upamiętnieniem bohaterów powojennego podziemia antykomunistycznego, nie ma żadnego związku z podstawowymi zadaniami CBA, takimi jak:

• Prowadzenie śledztw i czynności operacyjno-rozpoznawczych w sprawach korupcyjnych.
• Kontrola oświadczeń majątkowych.
• Działania prewencyjne i edukacyjne w zakresie antykorupcji.

W opinii krytyków, strona internetowa CBA powinna służyć wyłącznie do informowania o wynikach operacyjnych (zatrzymaniach, aktach oskarżenia, kontrolach), ostrzeżeniach o zagrożeniach korupcyjnych lub publikowaniu materiałów związanych ze strategiami antykorupcyjnymi. Umieszczenie na niej treści historycznych, nawet o charakterze państwowym, odwraca uwagę od głównej misji Biura i sugeruje, że instytucja ta zajmuje się sprawami wykraczającymi poza jej ustawowe kompetencje.

Zarzut upolitycznienia i niestosowności

Drugi, bardziej polityczny, zarzut dotyczył niestosowności i upolitycznienia instytucji państwowej.

Wykraczanie poza kompetencje

Uczczenie pamięci Żołnierzy Niezłomnych, choć jest świętem państwowym, należy do sfery historii, edukacji i polityki pamięci. Instytucjami naturalnie odpowiedzialnymi za tego typu komunikację są:

• Instytut Pamięci Narodowej (IPN).
• Ministerstwo Obrony Narodowej (MON) i jednostki wojskowe.
• Muzea i inne instytucje kultury.

Publikacja na stronie CBA, służby specjalnej, która powinna zachować neutralność polityczną i skupić się na egzekwowaniu prawa, była postrzegana jako przekroczenie granicy kompetencji i wejście w obszar narracji historycznej, która w Polsce budzi silne podziały polityczne i historyczne.

Kontekst polityczny

W okresie publikacji (rządy Prawa i Sprawiedliwości) upamiętnienie Żołnierzy Wyklętych było jednym z kluczowych elementów polityki historycznej ówczesnej władzy. Krytycy zarzucali, że umieszczanie takich treści na stronach instytucji podległych rządowi, takich jak CBA, świadczy o wykorzystywaniu służb specjalnych do celów ideologicznych i propagandowych partii rządzącej.

W tym kontekście, publikacja była interpretowana nie jako spontaniczny hołd, ale jako element szerszej strategii mającej na celu wzmocnienie tożsamości ideologicznej instytucji państwowych, kosztem ich apolityczności i profesjonalizmu.

Ironia kontekstu (niezgodność z etosem)

Dodatkowym elementem, który mógł budzić kontrowersje, było to, że CBA, zwalczające korupcję, publikowało treści o Żołnierzach Niezłomnych, podczas gdy jednocześnie, w innych komunikatach, informowało o zatrzymaniach i śledztwach dotyczących korupcji wśród czynnych żołnierzy Wojska Polskiego.

Choć CBA ma prawo i obowiązek zwalczać korupcję w wojsku, kontrast między idealizowanym wizerunkiem "Niezłomnych" (walczących o wolną Polskę) a realnymi przypadkami korupcji w nowoczesnej armii (będącymi przedmiotem śledztw CBA) mógł być postrzegany jako ironiczny i dodatkowo podkreślać nieadekwatność tematu historycznego na stronie Biura.

Podsumowując, kontrowersje wokół publikacji CBA z 1 marca 2022 roku wynikały z powszechnego przekonania, że służba specjalna o ściśle określonej misji antykorupcyjnej powinna unikać publikowania treści o charakterze czysto historycznym i ideologicznym, które są domeną innych instytucji, aby zachować apolityczność i pełną koncentrację na swoich ustawowych zadaniach.